Tıp dilinde spinal kolon olarak adlandırılan omurga sistemi, boyun ve bel hizasında lordotik yani C şeklinde, sırt hizasında da kifotik yani S şeklinde kavise sahiptir ve bu kavislerin en önemli görevi vücut üzerindeki denge sisteminin en iyi şekilde korunmasıdır. Çeşitli nedenler ile omurga üzerinde oluşan deformasyon sonucu mevcut kavislerin açılarında bozulmalar gözlenebilir. Özellikle boyun bölgesinde meydana gelen C şeklinde kavisin açılmasına boyun düzleşmesi denilmektedir.
Sağlıklı bir omurga üzerinde omurların yerleşmesine bağlı olarak boyun, sırt ve bel bölgelerinde vücudun yapısının korunması ve vücut hareketinin en iyi şekilde sağlanması için çeşitli kavisler bulunmaktadır. Boyun ve bel bölgesinde öne doğru oluşan kavislenmeye servikal lordoz, üst sırt bölgesinde arkaya doğru yer alan kavislenmeye ise servikal kifoz denilmektedir. Çeşitli nedenlerden ötürü omurga üzerinde oluşan aşırı baskı ile omurların yerleşiminde bozulmalar meydana gelerek, kavislerin açılarında açılmalar oluşur. Boyun bölgesi üzerinde meydana gelen bu kavis açının bozulmasına boyun düzleşmesi adı verilmektedir.
Boyun düzleşmesini oluşturan nedenlerden ön önemlisi duruş bozukluğudur. Özellikle kız çocuklarında ergenlik dönemi boyunca vücudunu saklama istediğinin bir sonucu olarak meydana gelen duruş bozukluğu, aynı zamanda ağır çanta kullanımı, bilgisayar başında uzun süre kalma ya da telefon ile konuşurken telefonun boyun ile baş arasına konulması ile de ortaya çıkabilmektedir.
Hareketsiz bir yaşam, beraberinde masa başı çalışmalarının artması, uzun süren telefon konuşmaları ve çalışma koşullarının elverişsiz olması gibi durumlar da başlıca boyun düzleşmesinin meydana gelmesini tetikleyen durumlar arasında yer almaktadır. Ayrıca omurganın gelişimi sırasında yaşanan skolyoz gibi omurga bozuklukları da boyun düzleşmesine sebebiyet verebilmektedir.
Yaşlanma da boyun düzleşmesinin bir nedeni olarak baş gösterebilir. Yaşlanma ile birlikte disklerdeki sıvı miktarında oluşan değişiklik ve disklerin sıvı kaybı ile birlikte elastik özelliklerini kaybetmeleri omurlar üzerinde dejenerasyona yol açabileceğinden boyun düzleşmesi oluşumuna sebep olabilmektedir. Ayrıca yaşlılık ile birlikte osteoporoza bağlı oluşan kemik çökmeleri ve kamburluğun artması da boyun düzleşmesi nedenleri arasında gösterilebilmektedir.
Boyun düzleşmesinin kendini belli eden en önemli belirtisi kas ağrısıdır. Boyun bölgesi üzerinde görülen şiddetli boyun ağrısı ve beraberinde gözlemlenen sırt ve ense ağrıları günlük yaşamı olumsuz etkileyerek hareket kısıtlılığı yaratır. Kas ağrıları ile birlikte gözlemlenen diğer boyun düzleşmesi belirtileri arasında aşağıdaki unsurlar yer almaktadır;
– Boyun kaslarında güçsüzlük ve baş ağrısı
– Sinir köklerinde meydana gelen bası sonucu kollarda ağrı ve ellerde görülen uyuşma
– Sırt ağrısı
– Omuzlarda fazla yük varmış hissi
– Postur Bozukluğu
– Vücut koordinasyon ve denge bozukluğu
– İleri düzeyde görülen mesane kontrolünü sağlayamama problemi
Boyun düzleşmesi, kronikleşen boyun ve ense ağrısı şikayetleri ile uzman bir doktor ya da fizyoterapiste görünen hastalar üzerinde yapılan detaylı tetkik ve muayene ile birlikte uygulanan MR filmi ya da CT taraması sonucu değerlendirilerek kolaylıkla teşhis edilmektedir.
Ankara yerleşik pek çok manuel terapi merkezlerinde boyun ağrısı ve problemleri ile gelen hastalar üzerinde öncelikli olarak uzman fizyoterapistler tarafından boyun hareketleri detaylı olarak incelenir, boyun anatomi muayenesi yapılarak vücut dengesi gözlemlenir. Muayene sırasında alınan boyun omur grafileri ve MR filmi ile elde edilen bulgular birleştirilerek boyun düzleşmesi teşhisi konulabilinmektedir.
Boyun düzleşmesi genel olarak boyun fıtığı gibi kas rahatsızlıklarında da olduğu gibi cerrahi operasyona ve sağlık hizmetine gerek duyulmadan fizik tedavi rehabilitasyon, medikal boyunluk kullanımı, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaç kullanımı ile tedavi edilebilmektedir. Tedavi sırasında uzman fizyoterapistler kontrolünde uygulanacak düzenli egzersizler ve boyun omurlarını zorlayıcı ve tekrarlayan hareketlerden kaçınmak büyük önem teşkil etmektedir.
Manuel terapi merkezine gelen hastalar üzerinde boyun düzleşmesi teşhisi konulduktan sonra hastanın semptomlarına ve fiziksel koşullarına göre belirlenen bir tedavi programı hazırlanır. Bu program beraberinde devamlılık gösterilmesi iyileşme için ön önemli koşul olan bir fizik tedavi programı oluşturulur. Fizik tedavi programı içerisinde manuel terapi ile kasları güçlendirerek omurga üzerinde baskını el bası tekniği kullanılarak rahatlatlatılması ve omurların yeniden yerleşmesine katkıda bulunarak kemik yapılarının düzenlenmesi esas alınır. Boyun düzleşmesine ilave olarak ameliyatsız bel fıtığı tedavisi hakkında hazırladığımız içeriğe de göz atmanızı tavsiye ederiz.
Fizik tedavi ve sonrasında çeşitli boyun ve postür egzersizleri ile desteklenen rehabilitasyon programlarında hastalar üzerinde başarılı iyileşme grafiği gözlemlenmektedir. Boyun traksiyonları , düzenli klinik egzersizler, ve medikal antremanlar yardımı ile hastaların hareket kısıtlılığının ortadan kaldırılmasına yardımcı olunur ve hastaların doğru duruş tekniğini öğrenerek günlük yaşama adaptasyonları sağlanır.
Boyun düzleşmesi tedavisinde izlenen diğer bir tedavi yöntemi ise yine uzman doktor ya da fizyoterapistler tarafından önerilen medikal boyunluk kullanımıdır. Medikal boyunluk fizik tedavi sürecinde alınan düzenli egzersizler ile birlikte boynu stabilize etmek ve boyun duruşunu doğru şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak için kullanılmaktadır ve iyileşmenin seyrinde olumlu yönde etkileri söz konusudur.
Tedavi ile birlikte evde uygulanabilecek buz torbaları ile gerçekleştirilen soğuk su kompresi de kaslar üzerindeki baskıyı azaltacağından ağrı üzerinde hafifletici etki yaratabilmektedir. 10 ile 15 dakika arasında değişen soğuk su kompresi ille ağrılı bölge üzerinde masaj yapılarak gezdirilen buz yardımı ile bölgenin rahatlatılması amaçlanır. Soğuk su kompresinin tersine sıcak su torbaları ya da sıcak banyo, sıcak duş ya da ısıtmalı yastıklar da boyun düzleşmesi kaynaklı boyun ve ense ağrıları üzerinde tedavi edici özelliğe sahiptir.
Boyun düzleşmesi tedavisinin bir parçası olan rehabilitasyon sürecinde ise uzman fizyoterapistler tarafından düzenlenen egzersizlerin devamlılığı günlük hayata adaptasyon ve hareket kısıtlılığından tamamen kurtulmak için büyük önem taşımaktadır. Bu aşamada boyun ağrılarını tekrarlayan hareketlerden ve özellikle mesleki koşullar sebebiyle boyun omur ve kaslarını zorlayıcı hareketlerden kaçınmak esastır. Ayrıca tedavinin başarı ile sonuçlanmasına yardımcı olmak için doğru pozisyonda uyumaya çalışmak ve uygun yastık kullanmak da etkili bir yöntem olarak ele alınmaktadır.
Boyun düzleşmesi şiddetli kas ağrısı ve hareket kısıtlılığı sebebiyle yaşamı olumsuz yönde etkileyen bir rahatsızlıktır ve tedavi edilmediği takdirde boyun ve omuz üzerinden başlayan ağrılar kol ve sırt bölgelerine doğru yayılarak şiddetlenir ve bu durum düzenli uyku ve çalışma hayatı koşullarını direk etkileyerek hastayı mutsuzlaştırır ve ağrıların kronikleşmesine sebep olur. Boyuz düzleşmesi tedavi edilmediği müddetçe ilerlemeye devam eder ve daha ileri safhalarda baş ağrısı, kulak çınlaması ve yüksek tansiyon gibi daha ciddi rahatsızlıkların meydana gelmesine yol açabilir, idrar kaçırma ve gaita tutamama gibi problemlerin yaşanmasını da tetikleyebilmektedir.